Hầu hết các huyện, thị của Nghệ An đều có tỉ lệ trẻ sơ sinh nam nhiều hơn nữ, trong đó có 12 trên tổng số 18 huyện có tỉ lệ 123 em nam/100 nữ, vượt xa tỉ lệ chung toàn quốc.

Theo thống kê, năm 2006, tỷ số giới tính khi sinh của tỉnh Nghệ An là 118 bé trai/100 bé gái; năm 2010 tỷ lệ đó tăng đột biến lên 123 bé trai/100 bé gái.

Tại tỉnh Hà Tĩnh, năm 2010 tỷ số giới tính là 115 bé trai/100 bé gái. Tỷ lệ này vượt quá xa theo quy luật sinh sản tự nhiên và hiện nay và cao hơn bình quân của cả nước. Tại Quảng Ngãi, tình hình cũng không khá hơn.

Mất cân bằng giới ở miền Trung đang ở mức báo động đỏ. Ảnh: Nguyên Khoa.

Việc mất cân bằng giới tính tăng lên đột biến ở các tỉnh miền Trung nếu không có các biện pháp kịp thời sẽ dẫn đến những hệ lụy khó lường.

Ông Phạm Văn Thanh, Giám đốc Sở y tế khẳng định, những hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ gây hệ quả nghiêm trọng trong tương lai, xã hội sẽ bất ổn với các biểu hiện “tranh giành” trong hôn nhân, kết hôn muộn, thậm chí không thể kết hôn do không tìm được bạn đời. Ngoài ra, mất cân bằng giới tính khi sinh còn làm gia tăng tội phạm liên quan đến lạm dụng tình dục, buôn bán phụ nữ dưới hình thức hôn nhân...

Nguyên nhân dẫn đến việc mất cân bằng giới tính ở Nghệ An, Hà Tĩnh diễn ra ngày càng trầm trọng do người dân vẫn còn mang tư tưởng “trọng nam kinh nữ”, phải có con trai để nối dõi tông đường. Nhiều vùng nông thôn miền núi, vùng ven biển, nhu cầu lao động nam cao hơn lao động nữ cũng khiến người dân có tâm lý thích sinh con trai hơn.

Một nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng gia tăng tỷ lệ mất cân bằng giới là sự phát triển của khoa học kỹ thuật và mức sống người dân ngày càng được nâng cao. Việc khám thai, siêu âm định kỳ được thực hiện ở hầu hết các bà mẹ mang thai. Đây là việc làm cần thiết, góp phần chăm sóc sức khỏe sinh sản cho bà mẹ và thai nhi nhưng hiện nay, việc các dịch vụ y tế tư nhân mọc lên như nấm sau mưa đã khiến các cặp vợ chồng dễ dàng biết được giới tính của thai nhi khá chính xác sau vài lần siêu âm.

Điều này dẫn đến việc lựa chọn giới tính thai nhi ở các cặp vợ chồng. Nhiều người sẵn sàng nạo bỏ thai nhi khi biết chắc chắn đó là con gái.... Chị Nguyễn Thị Lan ở huyện miền núi Thanh Chương (Nghệ An) cho biết, ở các lần mang thai trước đây, những người phụ nữ như chị rất khó biết được con mình giới tính gì nhưng giờ đây, chỉ cần ở tháng thứ 4, thứ 5, sau khi siêu âm họ sẽ biết được mình đang mang bầu là "giống bố" hay "giống mẹ". "Thậm chí, một số cơ sở y tế tư nhân còn tư vấn giúp cho các bà mẹ nếu họ không muốn giữ đứa con gái trong bụng", chị Lan khẳng định.

Nhiều bác sỹ ở các bệnh viện công lập cũng thừa nhận, hiện nay việc chẩn đoán giới tính sớm thai nhi dù được cấm triệt để nhưng ở các trung tâm tư nhân, sau khi siêu âm, nhiều bác sỹ sẵn sàng nói ví von cho các bà mẹ để họ biết giới tính con mình.

Siêu âm phát hiện giới tính thai nhi sớm đã tiếp sức cho tỷ lệ mất cân bằng giới ngày càng cao. Ảnh: Nguyên Khoa.

Tâm lý muốn có con trai đã khiến các cặp vợ chồng trước khi sinh con tìm mọi cách để sinh được con trai như tham khảo các chế độ ăn uống, sinh hoạt trên các diễn đàn, trang mạng điện tử, khi có thai, họ tiến hành siêu âm xác định giới tính và nạo phá thai khi thai nhi có giới tính không như mong muốn....

Tại Hội nghị “Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh” được tổ chức ở tỉnh Nghệ An, các đại biểu chỉ ra rằng, ngoài các nguyên nhân căn bản như trên thì việc bình xét hộ nghèo ở các vùng nông thôn hiện có một tiêu chí quan trọng là bao nhiêu con đang trong độ tuổi đi học. Với những quyền lợi mà hộ nghèo được hưởng như: được vay vốn ngân hàng, miễn giảm học phí, giảm chi phí khám chữa bệnh ở bệnh viện,... khiến cho nhiều người dân có quan niệm sai lầm “đua chen” phấn đấu đẻ thêm vì vừa được con, vừa được hộ nghèo. Đây là nguyên nhân vừa khiến tỷ lệ sinh con thứ 3 cao vừa làm mất cho hiện tượng cân bằng giới tính ngày càng tăng.

Để khống chế tốc độ gia tăng dân số mất cân bằng như hiện nay, tiến tới ổn định, cân bằng giới tính khi sinh ở mức hợp lý, hiện nay, các tỉnh miền Trung đang tập trung các biện pháp tuyên truyền đến tất cả các khu vực dân cư đặc biệt là đối tượng phụ nữ trước thời điểm sinh đẻ và các bà mẹ đang mang thai.

Bà Nguyễn Thị Hồng Hoa, Giám đốc Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh cho biết Nghệ An đang thực hiện đề án “Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh” tại 71 xã, phường thuộc 8 huyện, thành thị của tỉnh Nghệ An với mục tiêu tăng cường cung cấp thông tin, giáo dục truyền thông về giới và mất cân bằng về giới cho người dân, trước hết là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, những người cung cấp dịch vụ siêu âm và dịch vụ phá thai, những người có uy tín trong cộng đồng; Góp phần tích cực trong thực thi và hoàn thiện hệ thống pháp luật về các nội dung liên quan đến việc xác định giới tính khi sinh; trong đó khuyến khích, hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái; gia đình sinh con một bề là gái,...

Hà Nguyên Khoa